Nijmegen, 16 januari 2000.

Opening van de tentoonstelling van Ans Verdijk in Galerie De Natris

Geachte aanwezigen,

Het is aardig om te vertellen dat de kiem voor deze tentoonstelling in 1984 in Heusden is gelegd. In 1984 kreeg ik namelijk een stipendium voor het keramisch werkcentrum in Heusden. Daar leerde ik Ans Verdijk kennen. Een bijzondere ontmoeting die uitgroeide tot een bijzondere vriendschap.

Ans heeft me daar voor het eerst haar boeken laten zien. Een ongelooflijke schok. Boeken van ijzerdraad, mensenhaar en teer. Ik was daardoor volkomen van mijn stuk gebracht en door elkaar gehusseld. Het voor mij bestaande beeld van wat een boek is, werd volkomen op zijn kop gezet. Wat Ans "haar boeken" noemde waren voor mij toen moeilijk als zodanig te herkennen.

We hebben elkaar door de jaren heen gevolgd en veel wel en wee over het kunstenaarschap uitgewisseld. En al die tijd is Ans haar boekobjecten blijven maken. En al die tijd op die bijzondere "Ans-Verdijkachtige" manier. Iedere keer weer -en ik heb er heel wat gezien in de loop van die jaren- is ze me blijven verrassen en iedere keer weer heeft ze me verbaasd doen staan. Dat vind ik een ongelooflijke kwaliteit van Ans.

De uitnodiging voor deze tentoonstelling is daar ook weer zo'n bijzonder voorbeeld van. Het is een weergave van het boekobject ''Versneden ingreep" (jullie hebben het al in de etalage zien liggen) en het is uiteindelijk titeldrager voor deze tentoonstelling geworden. Ans heeft het gemaakt naar aanleiding van haar bezoek aan de Biënnale in Venetië. Aardig is om te vertellen dat ze daar de versneden foto's heeft verzameld die nu zijn verwerkt in het hangend object dat in de voorruimte hangt.

Ik moet nog even mijn verhaaltje af te maken waarom in 1984 in Heusden de kiem voor deze tentoonstelling werd gelegd. Vorig jaar had ik de bijzondere ervaring om hier in deze galerie een installatie te maken. In mijn vele gesprekken met Wim heb ik over mijn fascinatie voor het werk van Ans gesproken. Wim is daar op ingegaan, heeft Ans opgezocht en het resultaat daarvan daar staan we nu middenin. Dus als ik in 1984 geen stipendium had gekregen, hadden we naar alle waarschijnlijkheid hier nu niet gestaan.

En hier op deze plek gebeuren naar mijn idee nu twee hele bijzondere specifieke dingen die wezenlijk van belang zijn voor de beeldende kunst. Daar wil ik graag even jullie aandacht op vestigen.

Als eerste hebben we hier te maken met een galerie en een galeriehouder die ruimte tijd en energie beschikbaar stellen om zulk een bijzondere tentoonstelling te laten ontstaan. Hier wordt aan kunstenaars de gelegenheid geboden om dusdanig werk te laten zien, zoals het bijna alleen op museaal niveau en rijkelijk gesubsidieerd gebeurt. Daar wil ik Wim de Natris alle lof voor toedichten.

Ten tweede hebben we hier op deze tentoonstelling ook weer te maken met een kunstenaar die, -om het zo maar eens uit te drukken- zo gek is geweest om zoveel tijd, geld en energie in zo'n tentoonstelling te steken. En gelukkig moet ik zeggen, gelukkig heeft Ans de bezetenheid om zo'n tentoonstelling te maken. Maanden werk, maar vooral de gedrevenheid om dit beeld zoals het ons nu omgeeft samen te stellen. Dáárvoor wil ik Ans bedanken.

Zonder zulke mensen als Ans en Wim zou de beeldende kunst in Nederland heel arm zijn denk ik.

Wat betreft de beelden van Ans wil ik iedereen vooral aansporen om heel goed te kijken. Ik heb het voorrecht gehad om Ans in haar atelier op te zoeken en ik heb hier gisteren ook al rondgelopen. Maar ook vandaag nog, iedere keer weer als ik kijk zie ik nieuwe dingen. Het werk van Ans vraagt om aandachtig en gericht kijken. Je moet er moeite voor doen om het totaal op te nemen. Terecht vind ik.

Met een soms ongelooflijke versierzin heeft Ans vanuit eindeloos veel kleine elementen nieuwe grote vormen gemaakt. Met name in het hangende object in de voorruimte dat ik al eerder noemde. Heel bijzonder om te zien hoe dat prachtige plafond waar je bijna altijd overheen kijkt, nu midden in de ruimte hangt.

Ze heeft zich ook niet bescheiden opgesteld. Wim heeft haar de ruimte geboden en die heeft ze ook totaal in beslag genomen. De voorruimte, de gang, de keuken, het binnenplein, het kantoortje, deze leefruimte, overal vinden we werk van haar.

Als kunsthistoricus raak ik met Ans altijd in de problemen. Ans laat zich moeilijk in een kader plaatsen, en ik heb het allang geleden opgegeven om daar nog moeite voor te doen. Ik zie -een ongelooflijk bijzonder materiaalgebruik, - versierzin, -grote samengestelde vormen, -eindeloos spannende details. Als ik me overgeef word ik meegevoerd en raak ik iedere keer weer geroerd.

Ik vind dat hier een hele bijzondere tentoonstelling is gemaakt en ik raad jullie van harte aan om heel goed te kijken en je te laten meevoeren door het werk van Ans Verdijk.

Bedankt voor jullie aandacht.

Frans Megens.